Προς κατάργηση από το 2012 η αυτόματη περαίωση
Στο υπουργείο Οικονομικών προχωρούν στην κατάρτιση του νέου φορολογικού νομοσχεδίου για το Εθνικό Φορολογικό Σύστημα, για το οποίο υπάρχει η φιλοδοξία να αποτελέσει μια καινούργια αρχή, όσον αφορά την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φορολογικής αδικίας. Στο πλαίσιο αυτό, μια σειρά από ρυθμίσεις που τα τελευταία χρόνια φούντωσαν τη φοροδιαφυγή νομότυπα και κόστισαν πολύ στο δημόσιο ταμείο ως διαφυγόντα έσοδα έχουν τεθεί υπό επανεξέταση, με τελικό στόχο την κατάργησή τους.
Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η κατάργηση από το 2012 της αυτόματης περαίωσης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Η κατάργηση θα συνοδευτεί από την ολική επαναφορά των αντικειμενικών κριτηρίων για τον προσδιορισμό του ελάχιστου εισοδήματος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών.
Η ρύθμιση της λεγόμενης «αυτοπεραίωσης» θεσπίστηκε το 2004 και αφορούσε τις επιχειρήσεις με ετήσια ακαθάριστα έσοδα έως 300.000 ευρώ και τους ελεύθερους επαγγελματίες με ετήσια ακαθάριστα έσοδα έως 150.000 ευρώ.
Η ρύθμιση προέβλεπε ότι, εφόσον η επιχείρηση ή ο επαγγελματίας δήλωνε εισόδημα υψηλότερο από αυτό που προκύπτει με βάση την εφαρμογή του Μοναδικού Συντελεστή Καθαρού Κέρδους, τότε αυτομάτως κλείνουν τα βιβλία τους και απαλλάσσονται από τον φορολογικό έλεγχο. Το 2010 η ρύθμιση, επειδή θεωρήθηκε πολύ χαριστική, άλλαξε σε δύο σημεία. Κατ΄αρχάς, εμμέσως αυξήθηκε το εισόδημα που θα έπρεπε να δηλώσουν οι φορολογούμενοι για να κλείσουν τα βιβλία τους, ενώ θεσπίστηκε και η υποχρεωτική συνυπευθυνότητα των φοροτεχνικών για τις δηλώσεις αυτοπεραίωσης. Δηλαδή, οι φορολογούμενοι που επιθυμούσαν να κλείσουν τα βιβλία τους με βάση τη ρύθμιση αυτοπεραίωσης θα έπρεπε υποχρεωτικά να εξασφαλίσουν την υπογραφή ενός φοροτεχνικού στη σχετική δήλωση, ο οποίος θα έφερε και την ευθύνη για την ακρίβεια των δηλούμενων στοιχείων.
Με την αυτοπεραίωση χάθηκαν σημαντικά έσοδα, καθώς η ρύθμιση λειτουργούσε ως συγχωροχάρτι για εκατοντάδες χιλιάδες φορολογουμένους που έκλεισαν τα βιβλία τους, ενώ τα εισοδήματά τους ήταν πολύ υψηλότερα από αυτά που δήλωναν.
Η ρύθμιση αυτοπεραίωσης, ωστόσο, οδεύει προς κατάργηση, διότι με τη θέσπιση των αντικειμενικών κριτηρίων ουσιαστικά εξασφαλίζεται ένα ελάχιστο δηλούμενο εισόδημα, ενώ καθιερώνεται και ο δειγματοληπτικός φορολογικός έλεγχος.
Με άλλα λόγια, κάθε ελεύθερος επαγγελματίας θα πληρώνει ένα ελάχιστο ποσό φόρου με βάση το εισόδημα που προκύπτει από την εφαρμογή των αντικειμενικών κριτηρίων, αλλά στη συνέχεια θα κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να υποστεί καθολικό φορολογικό έλεγχο και έλεγχο πόθεν έσχες.
Τα νέα αντικειμενικά κριτήρια
Τα νέα αντικειμενικά κριτήρια δεν θα είναι και τόσο νέα, καθώς σε μεγάλο βαθμό, σύμφωνα με πληροφορίες, θα προσομοιάζουν σε αυτά που εφαρμόστηκαν στα μέσα της δεκαετίας του ΄90 και συνοδεύτηκαν από μεγάλη εισπρακτική επιτυχία. Ξεσήκωσαν, ωστόσο, θύελλα αντιδράσεων και καταργήθηκαν έπειτα από τρία χρόνια εφαρμογής. Τα αντικειμενικά κριτήρια που πρόκειται να επανέλθουν περιλαμβάνουν στοιχεία όπως την έδρα της επαγγελματικής εγκατάστασης (άλλο εισόδημα θα προκύπτει για τον γιατρό που έχει το ιατρείο του στο Κολωνάκι και άλλο για αυτόν που δραστηριοποιείται στο Περιστέρι), την επιφάνεια της επαγγελματικής έδρας, τον λογαριασμό της κινητής τηλεφωνίας, τον αριθμό των υπαλλήλων, το μέγεθος της ακίνητης και κινητής περιουσιακής κατάστασης του φορολογουμένου και άλλα.
Όλα τα παραπάνω μαζί με άλλα στοιχεία θα αποτελούν τα συστατικά ενός αλγορίθμου βάσει του οποίου θα υπολογίζεται το ελάχιστο εισόδημα ενός ελεύθερου επαγγελματία. Ο φορολογούμενος θα φορολογείται με βάση το υψηλότερο εισόδημα μεταξύ του «αντικειμενικού» και του δηλωθέντος.
Πηγή: CAPITAL.GR